pankreasta iltihap ne demek?

Pankreatit (Pankreas İltihabı)

Pankreatit, pankreasın iltihaplanması durumudur. Pankreas, karın bölgesinde bulunan ve sindirim enzimleri ile insülin gibi hormonları üreten bir organdır. Pankreatit, akut veya kronik olabilir.

Akut Pankreatit: Aniden başlayan ve genellikle kısa süreli olan pankreas iltihabıdır. Çoğu durumda, safra taşları veya aşırı alkol tüketimi nedeniyle ortaya çıkar. Belirtileri arasında şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma ve ateş yer alır.

Kronik Pankreatit: Uzun süreli devam eden ve pankreasta kalıcı hasara neden olan bir durumdur. Genellikle uzun yıllar süren alkol tüketimi, genetik faktörler veya tekrarlayan akut pankreatit atakları sonucunda gelişir. Belirtileri arasında karın ağrısı, kilo kaybı, yağlı dışkı (steatore) ve diyabet yer alır.

Nedenleri:

• Safra Taşları: Safra%20Taşları pankreatitin en sık nedenlerinden biridir. Safra taşları, safra kesesinden çıkarak pankreas kanalını tıkayabilir ve bu da pankreas enzimlerinin aktivasyonuna ve iltihaplanmaya yol açabilir.
• Alkol: Aşırı alkol tüketimi, özellikle uzun yıllar boyunca, pankreas iltihabına neden olabilir. Alkol pankreas hücrelerine zarar verebilir ve iltihaplanmayı tetikleyebilir.
• Yüksek Trigliserid Seviyeleri: Kandaki yüksek trigliserid seviyeleri, özellikle çok yüksek seviyelerde, pankreatit riskini artırabilir.
• Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar pankreatite neden olabilecek yan etkilere sahiptir.
• Travma veya Ameliyat: Karın bölgesine alınan bir darbe veya karın ameliyatı sonrasında pankreatit gelişebilir.
• Genetik Faktörler: Ailede pankreatit öyküsü olan kişilerde pankreatit riski daha yüksektir.
• Kistik Fibrozis: Kistik%20Fibrozis gibi bazı genetik hastalıklar pankreatite yol açabilir.
• İdiyopatik (Bilinmeyen Neden): Bazı durumlarda, pankreatitin nedeni belirlenemez.

Belirtileri:

• Şiddetli karın ağrısı (genellikle sırta doğru yayılır)
• Bulantı ve kusma
• Ateş
• Hızlı nabız
• Karında şişlik
• Yağlı dışkı (kronik pankreatitte)
• Kilo kaybı (kronik pankreatitte)
• Diyabet (kronik pankreatitte)

Tanı:

• Kan testleri (amilaz ve lipaz seviyeleri)
• Görüntüleme testleri (ultrason, BT taraması, MR)
• Endoskopik ultrasonografi (EUS)

Tedavi:

Pankreatit tedavisi, durumun şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişir.

• Akut Pankreatit: Genellikle hastanede yatış ve destekleyici tedavi gerektirir. Tedavi şunları içerebilir:
  • Ağrı kesiciler
  • Sıvı tedavisi
  • Beslenme desteği (oral veya intravenöz)
  • Enfeksiyon durumunda antibiyotikler
  • Safra taşları nedeniyle oluşan pankreatitte ERCP (endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi) ile safra taşlarının çıkarılması
• Kronik Pankreatit: Uzun süreli tedavi gerektirir ve şunları içerebilir:
  • Ağrı yönetimi
  • Pankreatik enzim takviyeleri
  • Diyabet yönetimi (gerekirse insülin)
  • Alkol ve sigara kullanımının bırakılması
  • Beslenme değişiklikleri (düşük yağlı diyet)
  • Cerrahi (bazı durumlarda ağrıyı hafifletmek veya pankreas kanalındaki tıkanıklıkları gidermek için)

Komplikasyonlar:

Pankreatit, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Pankreas psödokisti
• Pankreas apsesi
• Solunum yetmezliği
• Böbrek yetmezliği
• Enfeksiyon
• Ölüm (nadir durumlarda)